Najlepiej, gdyby wypadków nie było, niestety wciąż się wydarzają!
Fotografia powyżej: wypadek samochodu osobowego z ciągnikiem rolniczym Fendt. Ciągnik tej wielkości, z osprzętem i obciążnikami może ważyć nawet 20 ton! Wypadki zdarzają się przez nieuwagę i roztargnienie kierowców. W tym wypadku kierowca volkswagena stracił życie, nie ustąpił pierwszeństwa przejazdu ciągnikowi. O tragedii zadecydowały sekundy.Każdy wypadek to kosztowne szkody: zniszczenie maszyn, budynków, zdrowia
Niebezpieczne sytuacje - Zagrożenia wypadkami rolniczymi i wypadki z udziałem maszyn rolniczych
Wypadki zdarzają się w przypadku obsługiwania pił, pilarek tarczowych, pilarek łańcuchowych i innych maszyn zapewniających cięcie lub rozdrabnianie. Często w gospodarstwach są obecne maszyny do cięcia, piły do drewna, piły do cięcia metalu. Ważne jest, aby wszystkie te urządzenia posiadały odpowiednie osłony zabezpieczające.
Fotografia powyżej: rozrzucanie rozdrobnionego obornika na dużą szerokość roboczą. Rozrzutnik obornika Bergmann TSW 5210 W z talerzami rozrzucającymi V-SPREAD może rozrzucać materiał nawet na 30 metrów. Po prawej stronie maszyny jest zamontowana osłona (limiter) do rozsiewu granicznego. Należy pamiętać, żeby nikt nie przebywał w zasięgu rozrzutu, aby uchronić się przed niebezpieczeństwem uderzenia.
Niebezpieczne bywają również prace związane z rozrzucaniem obornika na polu. Osoby postronne powinny znajdować się jak najdalej od rozrzutnika obornika, aby nie być narażonym na rozrzucany obornik, w którym mogą znajdować się kamienie lub metalowe elementy. Niektóre rozrzutniki obornika, takie jak Bergmann TSW, mogą rozrzucać obornik nawet na trzydzieści parę metrów!
Fotografia powyżej: nieoświetlony rozrzutnik obornika lub przyczepa rolnicza mogą stanowić śmiertelne niebezpieczeństwo na drodze publicznej. Na ciemnej drodze, nawet gdy samochód osobowy jedzie ze średnią prędkością a przyczepa pojazdu rolniczego nie będzie oświetlona, to kierowca będzie mieć zbyt mało czasu na wykonanie manewru, by uniknąć wypadku. Instalacja oświetleniowa jest bardzo ważna.
Kiedy przyjdzie naprawić zepsuty ciągnik, ciągnik po wypadku, którego koszty naprawy okażą się bardzo wysokie, warto zwrócić się z tym do autoryzowanego serwisu, który posiada specjalistyczny sprzęt diagnostyczny oraz dostęp do oryginalnych części zamiennych. Zakres usług serwisowych jest zwykle bardzo duży.
Fotografia powyżej: naprawa ciągników Massey Ferguson w autoryzowanym serwisie.
Zalecenia dla rolników, operatorów oraz dla producentów maszyn
Wiele już napisano o tym jak unikać wypadków, ale zawsze warto jest przypomnieć, o co trzeba zadbać, by wypadek nie wydarzył się i by zminimalizować straty ponoszone zarówno na mieniu jak i na zdrowiu.
- Wszystkie urządzenia, sprzęt, osprzęt, narzędzia i maszyny rolnicze zawsze należy utrzymywać w jak najlepszym stanie technicznym, zgodnie z zaleceniami z instrukcji obsługi.
Ilustracje powyżej: producenci maszyn rolniczych umieszczają na maszynach piktogramy – znaki, zwykle są to naklejki ostrzegawcze samoprzylepne, ostrzegające o niebezpieczeństwie lub informujące o konieczności przeprowadzenia pewnych czynności, jak na przykład przeczytanie instrukcji obsługi.
- Przeglądy przeprowadzać przez osoby z odpowiednimi kwalifikacjami i uprawnieniami.
- Wszelkie ruchome części maszyn osłaniać przewidzianymi do tego celu osłonami, zachować bezpieczną odległość od części w ruchu, zawsze odczekać aż części w ruchu zatrzymają się, ostygną i upewnić się, czy nie stanowią niebezpieczeństwa.
- Stosować i używać środki ochrony indywidualnej (wymieńmy tutaj dla przykładu: okulary ochronne przezroczyste, odporne na zaparowanie, z filtrem, przyciemniane, siatka ochronna na twarz, kask, maski chroniące przed środkami pylistymi, chemicznymi, itp., nauszniki ochronne chroniące słuch, rękawice ochronne) i używać odpowiednią odzież roboczą (obuwie ochronne ze wzmocnionymi noskami oraz podeszwami chroniącymi przed poślizgiem, spodnie ochronne, spodnie ochronne z wkładkami antyprzepięciowymi, bluzy, kombinezony ochronne, wodoodporne, jednostronne, dwustronne, środki do czyszczenia, itp.). Należy unikać luźnych ubiorów, gdyż ryzyko wciągnięcia przez ruchome podzespoły jest bardzo duże.
Ilustracje powyżej: środki ochrony indywidualnej chronią operatora w czasie pracy maszynami rolniczymi.
- Przestrzegać zaleceń dotyczących obsługi i konserwacji maszyny, jej wyposażeń, podzespołów, itd., zawartych w instrukcji obsługi.
- Posiadać odpowiednie przeszkolenie, uprawnienia do prowadzenia pojazdu.
- Stosować się do przepisów drogowych, przestrzegać zasad bezpiecznej jazdy po drodze publicznej oraz na polu: zwłaszcza na zboczach, nie wjeżdżać na zbyt strome zbocza, zwłaszcza z przyczepioną przyczepą (sprawdzić w instrukcji obsługi pojazdu jakie są maksymalne dopuszczalne spadki).
- Zachować szczególną ostrożność podczas cofania pojazdem, zwłaszcza ciągnikiem z przyczepą lub kombajnem zbożowym (uwaga na dzieci i inne osoby postronne!)
- Przed uruchomieniem ciągnika lub maszyny samobieżnej, czy kombajnu zbożowego należy sprawdzić poprawność działania: układu kierowniczego, układu hamulcowego, instalacji elektrycznej i oświetleniowej, ostrzegawczy sygnał dźwiękowy a także sprawdzić stan ogumienia.
- Zachować zdrowy rozsądek podczas jazdy i pracy. Starać się przewidywać potencjalne zagrożenia.
- Nie uruchamiaj maszyny, jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości!
- Kupuj maszyny wyłącznie z oznaczeniem CE – jest to Certyfikat Europejski potwierdzający, że maszyna spełnia normy bezpieczeństwa. O ile nowe maszyny rolnicze posiadają takie oznaczenie, to używane maszyny rolnicze nie zawsze go mają. Trzeba na to zwrócić uwagę.
- W gospodarstwie zadbać o jak najlepszy stan budynków, przejść, ciągów komunikacyjnych (utwardzić nawierzchnię, aby uniknąć błota powstającego po deszczu, natomiast zimą pamiętać o stosowaniu np. soli i piasku, aby uniknąć śliskiej powierzchni).
- Producenci maszyn rolniczych i urządzeń przeznaczonych do pracy w rolnictwie muszą stosować odpowiednie normy z zakresu bezpieczeństwa podczas konstruowana i produkowania maszyn. Nacisk musi być kładziony na celu wyeliminowania zagrożeń powodowanych ruchomymi częściami maszyny.
- Producenci maszyn muszą wprowadzać układy, systemy i odpowiednie czujniki bezpieczeństwa na maszynach, które na przykład rozłączą napęd maszyny w sytuacji zagrożenia.
- Nigdy nie obsługiwać maszyny po wypiciu alkoholu!
- Robić częste przerwy w pracy, zadbać o to, by organizm nie był zmęczony.
- Przed przeprowadzeniem czynności naprawczych, konserwacyjnych, regulacyjnych należy wyłączyć silnik i napęd, odczekać aż elementy robocze się zatrzymają. Przed czynnościami związanymi z urządzeniami elektrycznymi należy pamiętać o wyłączeniu silnika i odłączeniu zasilania.
Lista zaleceń nigdy nie będzie pełna i wyczerpana, gdyż liczba możliwości wykonywanych prac w rolnictwie jest zbyt duża, by wszystko przewidzieć.
Pamiętajmy, że odpowiednia dbałość o maszyny rolnicze oznacza również przeprowadzanie okresowych przeglądów, codziennych czynności eksploatacyjnych oraz wymianę części zamiennych na odpowiednie, spełniające wymogi producenta maszyny.
W ciągnikach i w pojazdach samobieżnych (np. w kombajnie zbożowym, w opryskiwaczu samojezdnym) należy zadbać, by w ich wyposażeniu znajdowała się apteczka pierwszej pomocy oraz gaśnica proszkowa (w przypadku kombajnów zbożowych jeszcze lepszym rozwiązaniem będzie gaśnica pianowa).
Informacje uzupełniające odnośnie wypadków przy pracy rolniczej
Zgodnie z artykułem 11 ust. 1 ustawy z dnia 20.12.1990 roku o ubezpieczeniu społecznym rolników, za wypadek przy pracy rolniczej uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, które nastąpiło podczas wykonywania czynności związanych z prowadzeniem działalności rolniczej albo pozostających w związku z wykonywaniem tych czynności:
- na terenie gospodarstwa rolnego, które ubezpieczony prowadzi lub w którym stale pracuje, albo na terenie gospodarstwa domowego bezpośrednio związanego z tym gospodarstwem rolnym, lub
- w drodze ubezpieczonego z mieszkania do gospodarstwa rolnego, albo w drodze powrotnej, lub podczas wykonywania poza terenem gospodarstwa rolnego zwykłych czynności związanych z prowadzeniem działalności rolniczej lub w związku z wykonywaniem tych czynności, lub w drodze do miejsca wykonywania czynności, o których mowa w pkt. 3 albo w drodze powrotnej.
Jeśli zdarzy się wypadek przy pracy rolniczej, należy go jak najwcześniej zgłosić do najbliższej placówki KRUS (czyli Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego) jednak nie później niż w terminie 6 miesięcy od dnia zaistnienia wypadku.
Zgłoszenia wypadku może dokonać osoba poszkodowana lub inna osoba, bezpośrednio w siedzibie KRUS lub za pośrednictwem poczty, telefonicznie, pocztą elektroniczną albo przez platformę internetową ePUAP.
Osoba, która zgłasza wypadek powinna w szczególności:
- zabezpieczyć w miarę możliwości miejsce i przedmioty związane z wypadkiem,
- udostępnić miejsce wypadku i przedmioty z nim związane,
- wskazać świadków wypadku,
- dostarczyć posiadaną dokumentację leczenia,
- udzielić informacji oraz wszechstronnej pomocy upoważnionemu pracownikowi Kasy do prowadzenia postępowania dowodowego w sprawie ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku.
Po przyjęciu zgłoszenia wypadku właściwa jednostka KRUS ustala, czy osoba poszkodowana podlegała ubezpieczeniu wypadkowemu, chorobowemu i macierzyńskiemu w dniu zaistnienia wypadku. Jeżeli osoba poszkodowana podlegała ubezpieczeniu wypadkowemu, chorobowemu i macierzyńskiemu w dniu zaistnienia wypadku niezwłocznie wszczyna postępowanie dowodowe mające na celu wyjaśnienie okoliczności i przyczyn wypadku.
